‘Er is niemand die meer invloed heeft gehad op de Friese cultuur als Waling Dykstra. Sedert hem is ook geen Friese schrijver zo populair geweest’’, zegt schrijver Abe de Vries. Toch is Dykstra’s erfenis zo goed als vergeten. Zijn woonhuis aan de Hegebuorren in Holwerd is een bouwval.
Hoog tijd voor eerherstel vonden, diverse sprekers vrijdagmiddag tijdens een drukbezochte opening van een expositie over Dykstra in Obe. Tevens werd de bundel Duvelskeunstner aangekondigd, een selectie uit de gedichten van de Holwerder.
Waling Dykstra (1821-1914) werd in Vrouwbuurt geboren, maar woonde het grootste deel van zijn leven in Holwerd. Hij was schrijver, dichter, volkskundige, taalkundige, boekverkoper, journalist, bestuurder èn vader van elf kinderen.
Als autodicact liet hij een enorme culturele schatkamer na. Een erfenis die grotendeels is vergeten want Dykstra werd na zijn dood miskend, deels omdat hij zijn tijd ver vooruit was. Zo schreef de Holwerder in de taal van het volk, bepleitte hij vrouwenrechten en was pleitbezorger voor meer democratie.
Ook Tresoar-directeur Bert Looper onderstreepte de verdiensten van de Dijkstra. Hij sprak de hoop uit dat diens woning in Holwerd nog eens kan worden opgeknapt om er ‘artists in residence’ te huisvesten. Een broedplek voor kunstenaars en schrijvers in Holwerd aan Zee.
Wellicht het beroemdste werk van Diykstra is ‘Wat bisto leaflik rizende simmermoarn’. Hij was echter zeer veelzijdig want hij schreef romans, verhalen, gedichten, rijmpjes, liederen, toneelstukken, maakte tijdschriften en het eerste Friese woordenboek. Als een universeel kunstenaar bracht hij verpozing en ontwikkeling bij duizenden Friezen, tijdens zijn fameuze ‘winterjûnenochten’. In café’s en herbergen bracht hij cultuur, in een wereld die destijds niet veel groter was als het eigen dorp.
De tentoonstelling over Waling Dykstra is tot en met 5 januari te zien in Obe, tegenover de Oldenhove in Leeuwarden. Er worden topstukken getoond uit de collectie van Treasoar, maar ook film en live-voordrachten. In een tijdlijn wordt het leven van de Waling Dijkstra inzichtelijk gemaakt.
